جزیره حسابداری

مفاهيم اساسي درحسابرسي عملكرد

حسابرسي عملكردداراي سه مولفه كارآئي ،اثربخشي وصرفه اقتصادي است كه ازاهميت زيادي برخوردار است .

امروزه ارزيابي كارائي ،اثربخشي وصرفه اقتصادي بايدبخشي ازفرايند عادي مديريت هرواحدتجاري دربخش عمومي وخصوصي باشدومديران بررسي عملكردرابه عنوان يكي ازمسئوليت هاي خودبراي كنترل فعاليت هاتلقي كنند وارزيابي مستقل عملكرد مديران ازطريق واحد حسابرسي داخلي ياحسابرسان مستقل صورت گيرد.شكل شماره يك ارتباط بين داده ،پردازش ،ستانده ونيزكارائي ،صرفه اقتصادي واثربخشي رابيان مي كند:همان طور كه درشكل شماره يك مشاهده مي گردد صرفه اقتصادي نسبت داده هاي برنامه ريزي شده وداده هاي واقعي بامقياس ،كارائي نسبت داده هاي واقعي به ستانده هاي واقعي واثربخشي نسبت ستانده هاي واقعي به ستانده هاي برنامه ريزي شده است .ديوان محاسبات انگلستان اين سه مولفه رابه صورت زير تعريف مي كند:

صرفه اقتصادي :حداقل كردن بهاي تمام شده منابع مورد نياز يامصرفي باتوجه به كيفيت موردنظر (مصرف باتوجيه اقتصادي )

كارائي :حداكثرستانده باميزان نهاده ثابت ياستانده ثابت باحداقل نهاده ممكن (مصرف خوب )

اثربخشي :مقايسه نتايج موردنظر ونتايج واقعي پروژه ها،برنامه هاياسايرفعاليت ها(مصرف هوشمندانه )

                         شكل 1-ارتباط بين مفاهيم حسابرسي عملكرد

استانداردها:

استانداردهاي حسابرسي عملكردشامل سه بخش استانداردهاي عمومي ،استانداردهاي اجراي عمليات و

استانداردهاي گزارشگري است .

الف :استانداردهاي عمومي

استانداردهاي عمومي سواي استانداردهاي اجراي عمليات وگزارشگري به طورمشترك براي حسابرسي صورت هاي مالي وحسابرسي عملكرد وضع گرديده است .اين استانداردهاعبارتند از: شرايط كاركنان موسسه حسابرسي ، استقلال موسسه حسابرسي وحسابرسان ،مراقبت هاي تخصصي وحرفه اي وبرقراري كنترل كيفيت .اين استانداردها دركليه موسسات حسابرسي ،اعم ازدولتي وغيردولتي كه حسابرسي برنامه ها،فعاليتها ووظايف دستگاههاي دولتي ،سازمان هاي غيرانتفاعي وغيره رابه عهده دارند كاربرد دارد.

ب :استانداردهاي اجراي عمليات

1-برنامه ريزي :عمليات حسابرسي بايدبه حدكافي برنامه ريزي شود.برنامه حسابرسي بايد دركليه مراحل حسابرسي اجراگردد.اهداف حسابرسي ،حوزه عمل حسابرسي ومتدولوژي حسابرسي هيچكدام جدااز هم نيستند.لذا حسابرسان ناگزيرنداين سه عنصرراهمزمان برنامه ريزي وطراحي كنند.

2-سرپرستي :كاركنان به طور صحيحي سرپرستي شوند.به منظورتعيين اينكه آيااهداف حسابرسي درجريان اجرااست ،سرپرستي مستقيم حسابرسان وسايراشخاصي كه (مشاوران ،كارشناسان وامثالهم )به امرحسابرسي مي پردازند ،الزامي است .اصول سرپرستي ايجاب مي كندبراي كاركنان آموزش لازم ترتيب داده شود.

3-رعايت قوانين ومقررات :هرگاه رعايت قوانين ومقررات براي تامين اهداف حسابرسي ضرورت داشته باشد حسابرسان بايددرموردرعايت قوانين ومقررات به نحوي برنامه ريزي كنند تااطمينان معقولي ازكشف مواردخلاف فراهم شود.دركليه مراحل اجراي حسابرسي ،حسابرسان بايدنسبت به حالات ورويكردهائي كه مي توانددال براعمال خلاف قانون ياتخطي ازقوانين ومقررات باشد،هوشيارباشند.

4-كنترل هاي مديريتي :حسابرسان بايد دركي ازكنترل هاي مديريتي كه به موضوع حسابرسي مربوط مي شودبدست آورند.هنگامي كه كنترل هاي مديريت دراهداف حسابرسي مهم هستند،حسابرسان بايد مدارك كافي به منظورپشتيباني ازقضاوتهايشان درمورد كنترل ها ،كسب كنند.

5-مدارك :دستيابي به مدارك مربوط قابل اطمينان وكافي مبناي معقولي درجهت يافته ها ونتيجه گيريهاي حسابرسان رافراهم مي كند.كارحسابرسان بايددرفرم كاربرگها ثبت ونگهداري شود.كاربرگها بايدحاوي اطلاعات كافي باشند تايك حسابرس مجرب بتواند بدون برقراري ارتباط باحسابرس قبلي ،ازمداركي كه قضاوتها ونتيجه گيريهاي درخور اهميت حسابرسان رابه اثبات مي رساند پشتيباني كند.

ج :استانداردهاي گزارشگري

1-گزارش مكتوب :گزارش حسابرسي بايد به طوركتبي تهيه ونتايج هررسيدگي به آن منتقل شود.گزارش حسابرسي به منظورتامين مقاصد زيربه صورت كتبي تهيه مي شود:

-انتقال نتايج حسابرسي به مسئولان دركليه سطوح

-نتايج حسابرسي كمتردرمظان سوتفاهم قرارمي گيرد

-نتايج حسابرسي درمعرض بازرسي همگاني قرارمي گيرد

-تسهيل پيگيري

2-ارائه به موقع گزارش :گزارش حسابرسي بايد به طريق مقتضي منتشرشود تااطلاعات لازم براي استفاده به موقع دراختيارات مقامات اداري واشخاص ثالث ذينفع قرارگيرد .گزارش ولواينكه بانهايت دقت تهيه شده باشد،ولي به موقع دراختيارتصميم گيرندگان قرارنگيرد ،ازارزش لازم برخوردارنخواهد بود.بنابراين ،حسابرسان بايدبراي انتشاربه موقع گزارش حسابرسي ،برنامه ريزي لازم رامعمول دارند.

3-محتواي گزارش :درگزارش حسابرسي بايداهداف ،حوزه عمل ومتدولوژي حسابرسي بيان شود.

4-ارائه گزارش :گزارش بايدكامل ،دقيق،قابل اثبات ،قانع كننده وتاآنجاكه موضوع اجازه مي دهد شفاف

ومختصرباشد.

5-توزيع گزارش :گزارش كتبي حسابرسي بايد توسط موسسه حسابرسي به مقامات مسئول سازمان تحت رسيدگي ،مراجع ذي صلاح سازمانهايي كه خواستارانجام حسابرسي بوده اندياترتيب انجام آن راداده اندازجمله سازمان هايي كه وجوهي به سازمان تحت رسيدگي پرداخت كرده اند،تسليم شود،مگرآنكه منع قانوني وياملاحظات ديگري وجودداشته باشد.