تاريخچه حسابداري

 

تاريخ حسابداري از جمله موضوعاتي است كه جايگاه آن در ادبيات اين علم بسيار محدود بوده و نسبت به آن كم توجهي يا بي توجهي شده است. اين موضوعات حتي در عصر حاضر و به خصوص در دهه هاي اخير كه پيشرفت هاي شگرفي در كليه ابعاد علم حسابداري به وقوع پيوسته است نيز به وضوح قابل مشاهده است به طوري كه تا كنون نوشتهاي جامع در خصوص جزئيات زمينه هاي پيدايش افكار متنوع و تشريح ابعاد فني اين ديدگاه در دسترس نيست.

 

تاريخچه حسابداري جهان

 

حسابداري در جهان نزديك به 6000 سال قدمت دارد و تاريخ نخستين مدرك كشف شده 3600 سال قبل از ميلاد استع به نظر مولف حسابداري با تمدن همزاد است و به اندازه تمدن بشري قدمت دارد.

 

در رم؛يونان ؛بين النهرين؛مصر؛حسابداري پيشرفته اي وجود دارد ونوعي حساب جمع وتنظيم مي شده است. از دوران باستان تا اواخر قرون وسطي تغييري اساسي در جهت تبديل حسابداري به يك سيستم جامع صورت نگرفت . اولين جرقه هاي اين امر در ايتالياي كنوني آن هم در شهرهاي كه فضاي آزاد سياسي؛ اقتصادي مناسبي داشت صورت نگرفت. استفاده از سرمايه به صورت سرمايه مولد يا سرمايه تجاري مانند كشتيهاو ساير وسايل بازرگاني امكان پزير باشد و بارونق دادو ستد پول نقش گستردهاي در ايران ميان داشت و اقتصاد پولي رواج يافت.

 

با اين وضع در وضعيت بانكداري نيز پيشرفت زيادي در تكنيك نگهداري حساب بوجود امد . بزرگتر شدن اندازه موسسات،رواج معاملات نسيه واستفاده از عوامل متعدد در كسب و كار موجب شده كه ديگر يك شخص به تنهايي نتواند امور موسسه بزرگي را اداره كند و اين امر ابداع سيستم حسابداري كاملتري را ضروري ساخت بدين ترتيب سيستم حسابداري 2 طرفه درپي مجموعه اي ابداعات در فاصله سال هاي 1450و1350 ميلادي در چندجمهوري كوچك ايتاليا داده شده و شهرهاي فولورانس وجنوا پيشرو اين امر بودند.

 

گسترش فن دفترداري دو طرفه به سراسر اورپا انتشار كتاب رياضياتي است كه لوگا پاچيولي تاليف كرده.پاچيولي كشيشي بود كه در دانشگاههاي جمهوريهاي پروجا،ناپل،پيزاوفلورانس رياضي تدريس ميكرد و با انديشمندان بزرگي چون لئوناردو داوينچي،ليون با البرتي پيرودلا فرانسيسكاهم عصر بود و دوستي نزديكي داشت . مطالب كتاب مزبور را پاچيولي نوشت و شكلهاي ان دواينچي ترسيم كرد . بخشي از اين كتاب شامل چند فصل به حسابداري اختصاصي داشت كه نخستين توصيف از سيستم حسابداري دو طرفه است به همين علت پاچيولي را پدر علم حسبداري مي نامند.كتاب وي به علت سادگي و رواني طي قرنهاي پانزدهم و شانزدهم به زبان هاي مختلف دنيا ترجمه شد. در اين كتاب پاچيولي با استفاده از منابع و روش هاي موجود سر دفتر اصلي حساب رات معرفي كرد ؛دفترروزنامه ؛ دفتر كل؛ و دفتر كپييه.